Hukuk (Özet) : Hukuk, her şeyden önce bir düzen demektir. Fakat hukukun öngördüğü düzen, fiilen gerçeklesevinçli bir düzen değildir. Hukuk, cemiyet içinde insanların sahiden nasıl davrandıklarını değil, nasıl davranmaları gerektiğini gösterir. Hukuk, kendisine uyulmak ve uygulanmak yürekin vardır. Doğruluk değeri dolayısıyla, insanlar arası ilişkileri bir düzene etkilemek, toplumsal dirimın gerçekleşmesini tedarik etmek ister. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Hukuk düzeni, doğduğu andan itibaren bireyin kontrasına akseptans edilmesi ve uyulması gereken, kategorik esaslı kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği üzere, onlara aykırı bir yönde de kullanabilir. Bu nedenle cemiyet içinde insanların reviş ve davranışlarının hukuk kurallarına uymaması, her dönem mümkündür. “İşte hukuk, anatomi davranışlarını değerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana mevrut bir tip, bir bütündür.” İnsan-anatomi, anatomi-huy ilişkilerinin insanlığın şerik çıkarı ve huzuru yürekin evrensel ilkelerle güvence şeşna alınmasıdır. Hukuk, beşeriyet seviyesi yürekin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine biröte düşün ortaya atılıtır. Bunlar kaynağı: tanrı, klas çıkarları, cemiyet sözleşmesi, huy ve insanlar olarak tamlayan fikirlerdir. Hukuk Nedir Hukuk, toplumun genel menfaatini yahut fertlerin ve toplumun şerik iyiliğini tedarik etmek maksadıyla konulmuş olan ve kamu gücüyle desteklenen kaide, pay ve kanunların kâffesidür. Henüz münteşir bir tanılamamıyla hukuk, adalete yönelmiş toplumsal evetşama düzenidir. Hukuk Sözcük Manaı Hukuk kelimesi Arapça “pay” kökünden gelir ve pay kelimesinin çoğcelil olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Arapçda “pay” kelimesinin çoğcelil “beddua’kak”tır. Türk Zeban Kurumu’na bakılırsa hukuk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların kâffesidür”. Bunun dışında hukukun “haklar” medlulı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, dostluk medlulında da kullanılır. Beceri Manaı Hukuk dönemden döneme değişmiş olduğu yürekin hala doyurucu bir tanılamam dokumalamamıştır. Kant “Hukukçular hala hukukun tanılamamını aramaktadırlar” der. Günümüzde en çok akseptans edilen tanılamamı ise: “Belirli bir zamanda muayyen bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması büyüklük zoruna (müeyyide) demetlanmış kurallar kâffesidür.” Bilimsel bir disiplin olarak hukuk, kendi içinde temel olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun eşhas arası ilişkileri süje saha kısmına Özel Hukuk, eşhas ile büyüklük yahut devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Halk Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Uygar Hukuk, Tecim Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna ödenek Anayasa Hukuku, Ukubet Hukuku ve İdare Hukuku kamu hukukunun esaslıca madun dallarıdır. Hukuk Kuralları ve Özellikleri Hukuku öbür toplumu organizatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik büyüklük aracılığıyla güvenceye alınmış ve cebri yaptırımlara sahip olmasıdır. Hukuk kuralları anatomi davranışlarını düzenler ve bulunmuş olduğu toplumun fehamet hükümlarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sayesinde emsal nitelikteki tüm durumlarda uygulanması sağlamlanır. Yaptırım (Müeyyide) Hukuk sahaında yaptırım kamu gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek yürekin kullanılır. Hukuk düzenini sağlamlamayı ve korumayı amaçlayan yaptırımlar gene hukuk düzeninin öngördüğü şekilde alegori getirilir. Maddi ve tinsel yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken tinsel yaptırımlar bu durumları dikilmek yürekin kullanılır. Ukubet hukukunda ölüm, mahpus ve dünyalık cezaları; kanunuesasi hukukunda siyasetten men, parti yama; vergi hukukunda vergi ve gümrüksüzçılık cezaları üzere ayrı ayrı hukuk dallarında ayrı ayrı yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile ilişkin çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; şuuri bir irade olarak gharabelik kuramlar, irade dışı olarak gharabelik kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların kimilar felsefik değil ortaya konduğu devrin sorunlarını çözmek yahut siyasi fikirleri hukuk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali hak olan hukuk, genel olarak şu şekilde tanılamamlanabilir: “Hukuk, adalete yönelmiş toplumsal bir evetşama düzenidir.” Bu tanılamamdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu alegori getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, teamül yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak istenen, hukukun toplumsal dirimı düzenleyip insanların barış ve asayiş içinde bir arada evetşamalarını sağlamlamaktır. 2. Uygulama Yarar (Toplumsal İhtiyaçların Karşılanması) Hukukun teamül amacını, toplumsal gerçeklik belirler. Hukuk bu fonksiyonu ile cemiyet içinde canlı insanların, birbirleri ile tesis etmek zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanoğlunun dokumasından kaynaklanan ihtiyaçlarını kontralamaya çalışır. Hukuk bu fonksiyonu ile mevlit, izdivaç, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Tek hukuk düzeni dirimın temel gerçeklerini görmezden gelemez. Hukuk düzeni, insanoğlunun saf dokumasına ve bundan gelecek mevrut gereksinimlerine münasip tamamlanmak zorundadır. Hukuk önemli ölçüde, konuşu gerçeklere de bağlıdır; konuşu ihtiyaçlara uymalı ve onları kontralamalıdır. 3. Doğruluk Hukuk bu fonksiyonu ile muayyen bir aranjman şeşna aldığı toplumsal gereksinimlerı, özü salt bir eşitlik düşüncesi olan hak ölçüsüne vurarak tam kimliğini kazanır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En kısaca tanılamamıyla hak, “bir eşitlik düşüncesi”dir. “Doğruluk, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) tamamlanmak üzere dü ayrı ayrı anlamda kullanılır. Doğruluk gerçekte ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, yiğitlik, fazilet medlulında ferdî bir özelliği deyimler. Can her dönem haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni ödemek uğrunda sürekli ve değfiilmez bir çaba gösterir. İşte bu reviş ve çabayı gösteren hak, özne (süje) ile ilişkin oluşundan ötürü öznel (sübjektif) hak olarak nitelenir. Bir yiğitlik olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir hak mefhumı vardır. Nesnel hak, kişinin bir özelliğini değil, kişilerin somut durumlarda gerçekleştireceği ilişik biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte hukuk sahaında hukuki fehamet olarak nutuk konusu olan hak de, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü hukuk, insanlar arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve algılanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar kâffesidür.” Cemiyet yürekindeki davranış ve ilişkilerin değerlendirilmelerini yürekaziz kurallar tümü olarak hukuk, bu değerlendirmelerde hak ölçüsünü kullandığı ve tutunmak durumunda bulunmuş olduğuna bakılırsa, adaletin böylece, hukukun da bir değerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Hukuk normlarında hak acaba ne ölçüde yansıtılmıştır ? Mevcut hukuk ne denli adaletlidir ? İşte burada kanun üstü hak mefhumı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün hukuk sistemine ve sistemlerine hâkim bulunan, nesnel ve salt bir fehamet niteliğindeki adalettir. Hukuk bir cemiyet düzenini yürekerir. Hukukun varlık sebebi de adalettir; icap mevcut düzeni sahiplenmek, gerekse onu değfiiltirmeyi meşrulaştırmak yürekin her dönem adalete esasvurulur. Nesnel ve kanun üstü hak hukukta kontramıza müesses hukuk düzenlerinin asli örneği, olması gereken hukuk medlulında hukuk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile hak, mevcut hukuk düzenlerinin kendisine münasip olup olmadığı açısından bir fehamet ve kıymetlendirme ölçüsü evet. Gine bu özelliği ile hak, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun yapmak amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile yapıcı ve negatif kontralıklı ilişkilerde bulunan bu üç fonksiyon istikrar içinde olduklarında, adil bir hukuk düzeninin gerçekleşmesi sağlamlanır. Olağan olarak bütün hukuk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak hukuk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem toplumsal evetşama uyacak, hem de bu toplumsal dirimın barış içinde sürebilmesi yürekin bir düzen görünümünü sağlamlamaya çalışacaktır.

https://www.arabacihukuk.com/